Hoogsensitief zijn wordt met deze mindfulness tips een talent

Mindfulness leraren weten al lang dat hoogsensitief, hoogbegaafd, is.

 

Hoogsensitief zijn is van nature goed zijn in mindfulness, omdat mindfulness gaat over het vergroten van het bewustzijn. De extra zintuiglijke prikkels die een hooggevoelige door deze bewustzijnsverruiming waarneemt vindt men in onze samenleving maar overbodig. Een hooggevoelig persoon wordt niet gestimuleerd om zijn talent extra te ontwikkelen. In veel gevallen zal een hoogsensitief persoon zelfs geleerd worden om dit talent te onderdrukken. 

Hoogsensitief en hooggevoelig zijn benamingen die een te eenzijdig en hierdoor gekleurd beeld schetsen. Alsof mensen die hooggevoelig zijn, overgevoelig reageren op allerlei prikkels. In onze wereld van doldrieste prikkels is onder-gevoelig de norm geworden en moet de rest zich maar aanpassen. Zo heeft menig hoogsensitief persoon vaak gehoord dat hij zich niet moet aanstellen. Zelfs als de omgeving de echtheid van de symptomen wel erkent vindt men de hoogsensitieve vaak verwaand of overgevoelig. 

Bovenstaande misverstanden worden veroorzaakt doordat hoogsensitiviteit niet als een vorm van intelligentie wordt gezien, maar als een vervelende eigenschap die zorgt voor het waarnemen van overbodige prikkels. Gelukkig hebben wetenschappers recent ontdekt dat er naast logisch-mathematische intelligentie ook verbale, lichamelijke, emotionele, muzikale, intrapersoonlijke en interpersoonlijke intelligentie bestaat (model Gardner). Je bent binnen zo’n model dus ook hoogbegaafd als je erg hoog scoort op één van deze gebieden. 

Mensen die hoogsensititief zijn binnen het gebied van de logisch-mathematische intelligentie hebben veel minder moeite met het omgaan met het exces aan prikkels die ze binnen dit gebied waarnemen, dan mensen die hoogsensitief zijn binnen het gebied van de emotionele of sensitieve intelligentie. Maar zelfs mensen die hoogbegaafd zijn op het gebied van logische intelligentie ervaren hierdoor frictie met hun omgeving. Hoewel het belang van de emotionele, sensitieve, interpersoonlijke en intrapersoonlijke wetenschap en de toepassing hiervan binnen overheid en bedrijfsleven steeds meer wordt ingezien, blijft het vaak een leuk extraatje voor het teambuilding weekend. Buiten het teambuilding weekend is er echter vaak onbegrip, weerstand of zelfs agressie tegen uitingen van dit ‘buiten de box denken’. 

Weerstand tegen wat een hoogsensitief persoon te zeggen heeft, omdat de groep niet bewust wil worden 

Hoogsensitief/hsp’er is het dan erg belangrijk dat je hulpverlener weet heeft van hsp en een beetje kennis van mindfulness heeft. De mindfulness ziet stoornissen vaak juist als tekenen van een groeiend bewustzijn, in plaats van een obstakels die uit de weg moeten worden geruimd. 

Volgens de theorie van positieve desintegratie van Dabrowski hangt persoonlijke ontwikkeling af van een groter wordend bewustzijn van de binnen en buitenwereld. Er zijn 5 bewustzijnsniveaus waarin men zich steeds minder aantrekt van de waarden en normen van de groep en juist steeds meer meedoet vanuit eigen waarden en normen. Zo kan men zelfs in dienst van de groep leven en tegelijkertijd toch in een steeds minder hedonistisch bestaan de groep dienen. Stress en psychologische aandoeningen zijn volgens Dabrowski een teken dat er een botsing met de waarden van de groep plaatsvindt. Men wil niet langer meer klakkeloos leven volgens de aangeleerde normen van de groep. Het leven als vrij mens, op eigen kompas, is natuurlijk beangstigend, ook omdat men door dit groeiend bewustzijn de eigen donkere kanten meer gaat zien. 

Het uiteindelijke doel van mindfulness is dan ook leven vanuit je eigen gevoel, de fijne en de minder prettige gevoelens. Dit bewuster worden van de eigen donkere kant is precies wat veel mensen, inclusief hsp’ers, er van weerhoud om de mindfulness te verdiepen. Men vindt de mindfulness erg prettig als techniek om de spanningen van onze maatschappij binnen de perken te houden. Zich de hele dag bewust zijn van deze lichamelijke spanningen gaat menigeen echter te ver, omdat men zich hierdoor ook bewust wordt van de eigen schaduwkant. Je eigen pad volgen in het leven is in eerste instantie best eng, omdat het meestal vereist dat je andere normen aanneemt dan de huidig geaccepteerde. De meeste mensen vinden het veiliger om te leven volgens de normen van de maatschappij, omdat ze zo diepere angsten en weerstanden niet onder ogen hoeven komen. 

Mindfulness tips voor het omgaan met hoogsensitiviteit 

Als je met mindfulness je hoogsensitief talent volledig tot wasdom laat komen, dan is het zaak om de schaduwkant meer aandacht te geven. Lichamelijke vormen van persoonlijke ontwikkeling, zoals mindfulness, zijn dan een goed vervolg op therapievormen die het alleen bij het hoofd houden. Als hoogsensitief persoon reageert je lichaam veel gevoeliger op prikkels uit je omgeving en op de prikkels van je eigen gedachten. Fijne en minder fijne prikkels worden veel heftiger waargenomen. De automatische geestelijke en fysieke reactie op de nare prikkels is verkrampen en weg bewegen. Je kunt je gedachten respons op deze prikkels wel proberen te veranderen, maar als je automatische fysiek verkrampte respons nog steeds hetzelfde is, kom je niet van de stress af. Daarnaast worden vervelende gedachten alleen maar sterker als je ze probeert weg te duwen of te veranderen. Wat je wel kunt doen is je lichaam ontspannen, in plaats van verkrampen. Dit zal voor mensen die hooggevoelig zijn erg tegenstrijdig aanvoelen, omdat ze zich hierdoor juist nog meer moeten openstellen voor de nare prikkel in kwestie. De mindfulness leert dat voor zowel interne als externe prikkels geldt: wegduwen is erger maken. Je verkrampt hierdoor namelijk lichamelijk nog sterker, waardoor je alleen nog maar meer lichamelijke spanning opbouwt. Deze lichamelijk spanning vertaalt zich hierna weer in een negatieve gedachten spiraal. 

Door elke dag de mindfulness bodyscan te oefenen kun je op een gegeven moment steeds beter voelen wanneer je tijdens de dag je lichaam verkrampt. Het is erg belangrijk om hierbij tijdens de dag juist goed op je billen, benen en voeten te letten. Veel hspers hebben de neiging om hier tijdens een teveel aan prikkels te verkrampen, terwijl deze gebieden juist heel belangrijk zijn om dieper te kunnen loslaten. Dat komt mede doordat de ademhaling te hoog wordt als het onderstel niet ontspant. Als je hoogsensitief bent is het belangrijk om goed te blijven ademhalen, omdat je ook hier gevoeliger voor bent. Het chronisch te hoog ademen kan leiden tot een blijvend gevoel van onrust. Veel mensen die hoogsensitief zijn hebben dan ook altijd een zenuwachtig gevoel in de borst en/of de buik. 

Doe hier ons gratis online mindfulness training

Alternative Text

Janco König is klinisch psycholoog en meester in de rechten. Hij is gespecialiseerd in mindfulness-interventies en meditatie voor stressreductie. Hij geeft sinds 2009 mindfulnesstrainingen en heeft meer dan tien jaar persoonlijke ervaring met mindfulness en andere meditatiedisciplines. Zijn passie is zelfontdekking en ontwikkeling in zichzelf en anderen.