Mindfulness leraar ‘the Joker’, een Boeddhistische blockbuster
De mindfulness lessen die de Joker ons leert lijken erg op die van de Boeddha. In de mindfulness staat centraal dat het leven niet perfect is en ook nooit zal worden. Omdat ons denken het continu verbeteren van levensomstandigheden als centrale taak op zich heeft genomen, is er altijd verlangen. Hierdoor vallen wij keer op keer in de val van de adverteerders en blijven wij dromen over de volgende aankoop. Omdat het leven altijd imperfect zal blijven is het niet raadzaam om al je energie te steken in het perfect maken van je leven. Al dat denken is gelukkig niet helemaal voor niets geweest, voor veel hele nare imperfecties zijn oplossingen bedacht. Waar je vroeger heel vaak werd geconfronteerd met gigantisch veel dood en verderf, zijn tegenwoordig voornamelijk de kleine imperfecties van het leven nog over om ons te doen verlangen naar beter. Het nadeel is dat juist de grote imperfecties ons juist zo goed dwingen om te leren leven met imperfectie. Die kleine imperfecties, zoals een vervelende partner, ontevreden zijn met je uiterlijk, daar kun je, al dan niet met een omweg, altijd wel een oplossing voor verzinnen. Je gaat hierdoor acceptatie uit de weg door toch te zoeken naar een oplossing die het leven beter zal maken. Nu is er met het verbeteren van ons leven op zich weinig mis, het addertje onder het gras zit hem in ons idee dat na de bevrediging van het verlangen niets meer te verlangen zal zijn.
De Joker zorgt net als mindfulness voor afstand
Je hoort tegenwoordig vaak dat wij het in het westen te goed hebben met elkaar. We zijn hoogmoedig geworden doordat wij nooit meer geconfronteerd worden met echt vervelende dingen. In de mythologie loopt het met groepen mensen die denken alles beter voor elkaar te hebben dan de rest altijd slecht af. Er verschijnt dan namelijk vaak een type van het Joker archetype op het podium. De Joker is vaak iemand die buiten de groep staat, omdat hij niet zo perfect is als de rest. Hierdoor kan hij echter als geen ander zien wat er mis is in de groep, waarin hij niet als volwaardig lid mee doet. Aan het eind van het verhaal kan de Joker dan ook met groot gemak de hele samenleving doen instorten, omdat hij als enige het zwakke punt in de constructie waar kan nemen.
Hoe meer de mensen in een samenleving zich richten op het zo leuk mogelijk maken van hun eigen leven hoe sterker de onbewuste fascinatie met het Joker archetype. Dat komt doordat de in het onbewuste weggestopte waarheid, toch altijd een plek in ons leven zal opeisen. Het onderdrukken van waarheden gaat namelijk altijd gepaard met spanning. Het kan dus beter een plek krijgen door bewust aandacht te geven aan de imperfectie van het leven door middel van filosofie of mindfulness. Het kijken naar een film met de Joker is dus een goede eerste stap.
Door een film kijk je met een afstandje naar de maatschappij en misschien zelfs ook naar jezelf. Mindfulness probeert ook voor deze afstand te zorgen, maar zo vaak mogelijk gedurende de hele dag. Zo ga je net als de Boeddha zien dat er altijd wel iets valt te ontdekken waaraan wel wat te verbeteren valt. Als je hier vervolgens niet tegen in verzet gaat zorgt het juist voor relativeringsvermogen en ontspanning. Hetzelfde relativeringsvermogen als de Joker, die ooit tegen de immer ernstige Batman zei: why so serious? Dit spreekt ons allen aan, omdat wij ons allemaal wel eens herkennen in de altijd ernstig ogende Batman. Jaloers kijken we naar de Joker bij wie alles zo vanzelf lijkt te gaan, omdat hij minder gehecht is aan de uitkomst.
Hoe mindfulness voor ontspanning zorgt terwijl je leven hetzelfde blijft
Het lukt dus niet om jezelf door nadenken en plannen ontspannen en gelukkig te voelen, omdat er volgens het hoofd altijd weer iets beter kan. Gelukkig zul je met mindfulnenss ontdekken dat je je prima goed kunt voelen als de omstandigheden niet goed zijn. Wie aan de slag gaat met mindfulness zal ontdekken dat hij zich slecht kan voelen onder verbeterde levensomstandigheden en goed onder verslechterde omstandigheden. Je hoofd kan hier uiteraard geen chocolade van maken, het denken is immers alleen bedoeld als verbeteraar van omstandigheden.
Je goed voelen is dus niet direct verbonden met je omstandigheden. Je goed voelen heeft vooral veel te maken met spanning en ontspanning. Gelukkig kun je prima leren om je te ontspannen terwijl de dingen niet gaan zoals jij wilt. Dit is belangrijk, want veel mensen ervaren de spanning pas bewust nádat ze al hun problemen hebben opgelost. Dan zit je met stress op je vakantieresort. Vaak gebeurd er dan het tegenovergestelde; heb je spanning in je lichaam en kan je hoofd er geen directe oorzaak voor vinden, dan vindt je hoofd wel een verklaring voor de onverklaarbare spanning. Dit wordt in de psychologie projectie genoemd, de schuld geven van ervaren spanning aan iets of iemand anders. Dit doet iedereen, omdat het denken nu eenmaal altijd een direct verband zoekt tussen hoe je je voelt en je levensomstandigheden. Andersom kan het ook, dat je hoofd te vergeefs een oorzaak zoekt als je je goed voelt onder imperfecte omstandigheden. Zo weet ik nog goed wat er gebeurde op het moment dat ik mij zonder reden heel goed voelde, mijn hoofd bleef zich maar afvragen wat er toch voor leuks op stapel stond.